środa, 7 stycznia 2015

"La Galette des Rois" - Swieto Trzech Kroli, i francuski Krolewski Placek

Jadac wczoraj po poludniu do przedszkola, aby odebrac Lilianke, minelam po drodze grupe wesolych dzieciakow, paradujacych radosnie po ulicach z ciastkami w reku i kolorowymi koronami na glowie. Calkowicie zapomnialam, ze jest Swieto Trzech Kroli, jedna z milszych i sympatyczniejszych tradycji francuskich, nadal honorowanych w tym laickim panstwie.

Franuzi uwielbiaja obchody Trzech Kroli, ale tylko i wylacznie poniewaz sa lakomczuchami. Od wiekow, panuje tutaj tradycja « Placka Krolewkiego » i obrzedow z nim zwiazanych « La Galette des Rois » to tradycyjne « pâte feuilletée »czyli typowe ciasto francukie, ktore w srodku zawiera « frangipane » mase migdalowa. Wewnatrz ciasta ukryte jest « fève », kiedys bylo to ziarnko bobu przynoszace szczescie, z czasem przerodzilo sie w porcelanowa figurke malego Jezuska, aby stac sie w koncu wojskowa czapeczka podczas rewolucji. Z nastaniem laicyzmu we Francji, chrescijanskie figurki zastapiono wymyslnymi malymi ludzikami lub przedmiotami. Kiedys recznie malowane, stanowily przedmiot pozadania kolekcjonerow, dzis wiekszosc z nich to plastikowe « made in china ». Tradycja nakazuje, aby po skonczonym posilku, na deser podac « galette », ktora zostaje pokrojona na tyle kawalkow ile biesiadnikow przy stole. Najmlodszy uczestnik zabawy, wchodzi pod stol, i mowi rozdajacemu kawalki ciasta, kolejnosc osob, ktora je otrzyma. Ten kto natknie sie w swojej porcji  na « fève » zostaje okrzykniety krolem lub krolowa, i dostaje w prezencie korone.

Malo kto wie, ze ta francusko-katolicka tradycja, jest jednym z najbardziej poganskich swiat,poprzednio nazywanych Saturnaliami. To starodawne rzymskie swieto,trwajace kilka dni i obchodzone na przelomie gtudnia i stycznia. Wydawane ono bylo na czesc Saturna, owczesnego Boga rolnikow. Bylo to swieto pojednania, wolnosci i rownosci. Jeden dzien, w zaleznosci od przesilenia, stawal sie tym szczegolnym, podczas ktorego niewolnicy stawali sie rowni swoim panom i tymczasowo wolni od wszelkich obowiazkow. Jednym z przysmakow podczas rodzinnej wieczerzy, byl wlasnie placek, w ktorym ukryte byly ziarna. Najmlodszy z rodu na rozkaz Pana domu, wchodzil pod stol, i na komende « Phébé » odpowiadal « Domine » i pokolei wymienial imiona biesiadnikow. Podczas swiatecznego posilku, wielkie rzymskie rodziny, glosowaly na « krola » wyzwolonych niewolnikow, przy pomocy wlasnie « fève » ziarna fasoli znalezionego w ciescie.

Gdy Europe zaczal zmieniac Chrzescijanizm, stajacy sie glowna religia kontynentu, wiekszosc swiat rzymskich zostala « przerobiona » na katolickie, i tak rowniez stalo sie z Saturnaliami. Siweto Trzech Kroli, przypadajace 6 stycznia, pochodzi wiec od « krola niewolnikow », a Francuzi masowo zajadaja sie « krolewskimi plackami » nie majac pojecia o ich historii.

Wedlug ostatnich danych, zebranych w 2014 roku, az 85% Francuzow, obchodzi Swieto Trzech Kroli, jedzac tradycyjne ciasto, i kultywujac obrzed z nim zwiazany.



Tradycyjny przepis na « Placek Krolewski »
Czas przygotowania okolo 20 minut
Czas pieczenia 30 do 40 minut

Skladniki :
Dwie rolki ciasta francuskiego
100gr pudru migdalowego
75gr brazowego cukru
2 jajka
50 gr miekkiego masla
I oczywiscie jedna figurka


Jedna rolke ciasta francuskiego wlozyc do formy, podziurkowac widelcem. W misce wymieszac, puder migdalowy, cukier, 1 jajko, maslo. Uzyskana mase rozprowadzic delikatnie na ciescie, polozyc figurke. Nastepnie przykryc druga warstwa ciasta francuskiego (druga rolka)Wierzch ciasta pomalujce zoltkiem z drugiego jajka, nozem zrobcie delikatne wzory i naciecia, aby powietrze moglo uciekac, inaczej ciasto za bardzo urosnie i bedzie suche . Wstawcie do rozgrzanego na 210C piekarnika i pozostawcie do pieczenia na 30 minut (czasami do 40)

3 komentarze:

  1. Wspaniale, że opisałaś tą tradycję. Cały wieczór wspominałam wczoraj jak moi francuscy przyjaciele w dniu 6 stycznia dzielili ciasto tak, żebym to ja była królową... Miałam nawet o tym napisać, ale coś mi mówiło, że Ty na pewno to zrobisz lepiej...Nie myliłam się... Pozdrawiam serdecznie. B.

    OdpowiedzUsuń
  2. Niektóre polskie święta katolickie tez maja swoje korzenie i trdycje pogańskie.Trzeba tylko pogrzebać i poczytac w necie.

    OdpowiedzUsuń
  3. Tyle lat mieszkam juz we Francji a dopiero teraz dowiedzialam sie o poczatkach tej tradycji! Czuje sie madrzejsza :) Dzieki za tak fajnie pisane i interesujace artykuly! Pozdrawiam, no i jak tu mowia: Bonne année!

    OdpowiedzUsuń